Door: J. Bos
In de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv) is de afgelopen jaren sprake van ‘verontrusting’ over kerkelijke ontwikkelingen. Op zich terecht houdt bijvoorbeeld ‘de vrouw in het ambt’ verontruste leden van de GKv momenteel erg bezig. Toch willen wij erop wijzen dat al decennia geleden een ingrijpende verschuiving heeft plaatsgevonden in de GKv: men is anders gaan denken en spreken over ‘de ware kerk’. En we kunnen de vraag stellen: wordt déze verschuiving óók herkend en erkend door ‘verontrusten’? Daarbij komt, zoals we in voorgaande artikelen op deze site hebben geconstateerd, dat het kerkverband van De Gereformeerde Kerken (hersteld) (DGK) op dit punt helaas een principiële ‘draai’ heeft gemaakt, via de zgn. ‘katholieke afslag’. Het kerkverband van De Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) zat al op die lijn.
De ontwikkelingen in de GKv hebben in Spakenburg-Noord geleid tot een scheuring, waardoor op 6 maart 2020 de Hersteld Gereformeerde Kerk Bunschoten-Spakenburg (HGK-BS) is ontstaan. ‘Door de koersbepaling en de besluiten die genomen werden (landelijk en plaatselijk) zagen wij ons gedwongen ons af te scheiden en ons te organiseren in een zelfstandige gemeente om in het spoor van de Bijbel te blijven.’[1]
Op de website van de HGK-BS wordt een nieuwsblad gepubliceerd: ‘Wekelijks maken wij een nieuwsblad met de recente ontwikkelingen in onze gemeente. Lees deze gerust door!’.[2] Elk nummer begint met een artikel waarin een bepaald onderwerp kort wordt belicht. In nummer 23, gepubliceerd op 14 augustus 2020[3], trok dit ‘hoofdartikel’ speciaal de aandacht vanwege de titel: ‘Wat is de ware kerk’. Deze vraag is op zich al intrigerend, maar ditmaal des te meer. Met de HGK-BS zijn immers door DGK en de GKN nauwe contacten gelegd.[4][5]
Bij regelmatige lezers van semper-reformanda.nl mag bekend worden verondersteld, dat DGK en de GKN zacht gezegd vrij terughoudend zijn wat betreft art. 29 NGB, waarin de kenmerken van de ware kerk worden genoemd. Alles draait om de ‘katholiciteit’. Kort samengevat kunnen we het met een variant op een Nederlands spreekwoord zo omschrijven: men heeft de kerkklok wel horen luiden, maar weet niet dat de klepel in art. 29 NGB hangt.
Met het oog op het bovenstaande is het van belang na te gaan of, en zo ja hoe, de HGK-BS ‘de kenmerken’ onder de aandacht van haar leden brengt. Wellicht zijn er aanwijzingen te vinden waaruit kan worden afgeleid dat de inbreng van de HGK-BS in de gesprekken met DGK en de GKN voor een correctie zou kunnen zorgen bij deze kerkverbanden. Want wanneer de vraag naar de ware kerk expliciet wordt gesteld, zoals in het nieuwsblad gebeurt, mag ons inziens van een gemeente die zich gereformeerd noemt worden verwacht, of althans gehoopt, dat er in het antwoord (ook) een verwijzing naar art. 29 NGB voorkomt. We nemen het artikel onverkort over.
Wat is de ware kerk
Er zijn veel verschillende kerken in Nederland. Het gaat hierbij niet om mooie of minder mooie gebouwen welke als gebedshuis gebruikt kunnen worden, maar om mensen die bij elkaar komen en samen God aanbidden. Maar wat is de ware kerk? Een prachtig lied hierover is Gez.119 uit het Gereformeerd Kerkboek “De kerk van alle tijden”. Het is Christus die zijn kerk in leven houdt, hij is diegene die zegt dat wij moeten leven vanuit de Bijbel, de bron die het levendmakend Woord van onze God is. De ware kerk mag Gods Woord verkondigen vanuit die Bron en niet een eigen interpretatie geven van wat in dit Woord staat. In de Bijbel geeft God ons regels waarnaar wij goed moeten luisteren. Lees maar Spreuken 3 : 5 en 6. Als wij doen wat Hij zegt en wij leven vanuit het Woord baant Hij de weg voor ons. Houdt terdege rekening met Hem die precies aan wil geven wat wij moeten doen. Als wij dat kunnen opbrengen en wij zijn lid van een kerk die dat ook voorstaat dan wordt ons leven erg vreugdevol. Als we in Jezus geloven en Hem willen volgen dan hebben we eeuwig leven. De genade van onze God is dan met iedereen die God op de eerste plaats zet. Daar mag je op vertrouwen.
Op de vraag ‘Maar wat is de ware kerk?’ volgt helaas geen concreet antwoord, maar slechts een verwijzing naar het lied ‘De kerk van alle tijden’[6][7] Zo wordt echter aan de vraag voorbijgegaan en wordt de aandacht meteen verschoven naar de ‘katholiciteit’. Ook in het verdere van de tekst wordt art. 29 NGB niet genoemd. Daarmee lijkt dit antwoord goed bij de koers van DGK en de GKN te passen. Het artikel geeft dan ook geen aanleiding om rekening te houden met een mogelijke corrigerende invloed van de kant van de HGK-BS.
Nu is het opmerkelijk dat de vraag ‘Wat is de ware kerk’ ook wordt behandeld in de oproep ‘Keer terug naar het vaste fundament van de ware kerk!’ (d.d. 15 januari 2018, punt 5.1, pag. 6) van De Gereformeerde Kerk Mariënberg e.o. (De Ark). We plaatsen dit gedeelte eveneens in z’n geheel.
Wat is de ware kerk
De vraag, die de mensen al eeuwen willen laten liggen, omdat die zo gevoelig is, maar het is misschien wel de allerbelangrijkste vraag: Wat is de ware kerk?
Enkele opmerkingen over de ware Kerk:
– Het Woord van de Heere is het enige en absolute richtlijn voor geloof en leven.
– Een kerkgemeenschap dat zich in alles wil buigen onder het juk van Christus.
– Jezus Christus is de Koning van de Kerk. Hij regeert door zijn Woord en Geest.
– Bruid van Christus (Openbaringen 19: 6-10).
– Hij zegeviert met de ware Kerk.
– Ons geloofsbelijden in artikel 27 t/m 29 NGB.
– Zuivere prediking, zuivere bediening van de sacramenten, bediening van de kerkelijke tucht (artikel 29 NGB).
– De Kerk die het verbond bewaart, haar kinderen koestert.
– In de ware Kerk hebben we met een waar geloof (H.C. zondag 7 v&a 21) belijdenis gedaan, van die Kerk zijn we een levend lidmaat (H.C. zondag 21 v&a 54).
– Slechts één kerkverband is bevoegd de naam kerk te dragen, artikel 28 NGB. Iedereen die de NGB handhaaft moet in overeenstemming daarmee de wettigheid en het bestaansrecht van andere kerken afwijzen. Er is geen pluriformiteit van de kerk. Dat doen we niet om conflicten te creëren maar om de kerk zuiver te houden.
Laten wij onszelf en elkaar blijven aansporen om de gereformeerde leer te handhaven, met name ook wat art. 29 NGB leert over het onderscheiden van ‘de ware kerk’.
Tot slot citeren we hetgeen er in art. 29 NGB over de ware kerk wordt gezegd. Zo kan eenieder zelf rechtstreeks nagaan in hoeverre bovenstaande beantwoordingen van de vraag ‘Wat is de ware kerk’ recht doen aan wat daarover in art. 29 staat.
artikel 29 NGB:[8]
Wij geloven dat men nauwgezet en met grote zorgvuldigheid, vanuit Gods Woord, behoort te onderscheiden welke de ware kerk is, omdat alle sekten die er tegenwoordig in de wereld zijn, zich ten onrechte kerk noemen. (…) wij bedoelen dat men het lichaam en de gemeenschap van de ware kerk moet onderscheiden van alle sekten, die beweren dat zij de kerk zijn.
De kenmerken waaraan men de ware kerk kan kennen, zijn deze: dat de kerk de zuivere prediking van het evangelie onderhoudt; dat zij de zuivere bediening van de sacramenten onderhoudt, zoals Christus die heeft ingesteld; dat de kerkelijke tucht geoefend wordt om de zonden te bestraffen. Kortom, dat men zich richt naar het zuivere Woord van God, alles wat daarmee in strijd is verwerpt en Jezus Christus erkent als het enige Hoofd. Hieraan kan men met zekerheid de ware kerk kennen (…).
[1] https://www.hgk-bs.nl/wie-we-zijn
[2] https://www.hgk-bs.nl/nieuwsbladen
[3] Op de website staan alleen de links naar de vijf laatstverschenen nummers, waardoor nummer 23 daar nu niet meer te lezen is.
[4] https://semper-reformanda.nl/pluriformiteit-in-praktijk/
[5] ‘Gesprek met de deputaten van de DGK en GKN te Dalfsen’, Nieuwsblad nummer 28, 18 september 2020 (ook dit nummer is niet meer te lezen via de website). Citaat: ‘Afgelopen woensdag 16 september hebben wij, als vertegenwoordigers van de Hersteld Gereformeerde Kerk Bunschoten-Spakenburg (HGK-BS), kunnen aanschuiven bij een vergadering van deputaten van de beide kerkgenootschappen.’ (Let op het gebruik van de term ‘kerkgenootschappen’!)
[6] In óns kerkboek is dat Gezang 32.
[7] Het is de vraag of dit lied wel geheel schriftuurlijk is (zie m.n. vers 3: ‘verscheurd, uiteengerukt’ t.o.v. art. 27 NGB: ‘verbreid en verstrooid’, ‘Toch … samengevoegd en verenigd’).
[8] We merken op dat de NGB het woord ‘welke’ gebruikt i.p.v. ‘wat’. Feitelijk maakt dit geen verschil, zij het dat het gebruik van ‘welke’ ons inziens dwingender om een keus vraagt. Zie ook: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1318/welke_welk_wat/
