Is de paus de baas in de kerk?
Vandaag deel 6 uit de serie ‘kerkgeschiedenis voor de jeugd’.
Door: E.T. Smith-Teunis
Jullie hebben allemaal vast wel eens van de paus gehoord. De paus die nu de baas is in de Roomse kerk is paus Franciscus. Hij woont in het Vaticaan, dat is het kleinste land ter wereld en ligt in de stad Rome. Maar hoe komt het dat ze zeggen dat de paus de baas is in de kerk? En klopt dat wel?
Hiërarchie
Vroeger had je bisschoppen in de kerk. Een bisschop is een soort ouderling, vandaag zouden we zeggen: voorzitter van de kerkenraad. Elke kerk had zijn eigen bisschop of het nu in een dorp of een stad was. Al snel vonden de bisschoppen uit de grotere steden zichzelf belangrijker. Hun kerk was immers veel groter dan de kerk uit een dorpje. De bisschoppen uit de steden noemden zichzelf aartsbisschop. Nu waren hun de baas over de bisschoppen. Maar ook tussen de aartsbisschoppen ontstond er een strijd, want de ene stad was natuurlijk veel groter dan de andere. Het belangrijkste vonden zichzelf de aartsbisschoppen van Constantinopel en Rome. Deze twee hebben heel lang ruzie gezocht over wie nu het belangrijkste was. Uiteindelijk werd de aartsbisschop van Rome het belangrijkste. Hij noemde zichzelf paus. Paus betekent papa (vader).
Je snapt natuurlijk wel dat het niet goed is dat de één de baas ging spelen over de ander. Met een moeilijk woord heet dat hiërarchie.
Opvolger van Petrus
De aartsbisschop van Rome werd uiteindelijk de belangrijkste in de kerk. En toen noemde hij zichzelf zelfs de wettige opvolger van Petrus. Petrus was, volgens hun, de eerste bisschop van Rome en had daar als stadhouder van Christus geregeerd. Omdat zij in de plaats van Petrus waren gekomen, waren zij nu de stadhouder.
Hier klopt helemaal niks van! Christus is het Hoofd van de kerk en regeert zélf Zijn kerk hier op aarde. Volgens overgeleverde verhalen die niet in de bijbel staan is Petrus naar Rome gegaan als apostel en is daar gestorven onder de vervolgingen van keizer Nero.
Was Petrus dan wel de eerste paus? Nee!
De Roomse kerk zegt dat dit in de bijbel staat. Lees maar eens wat er staat in Mattheüs 16: 16-18 “En ik zeg u ook dat u Petrus bent, en op deze petra zal Ik Mijn gemeente bouwen”. De Heere Jezus heeft nooit gezegd dat hij op Petrus Zijn gemeente zou bouwen. We moeten goed kijken wat deze tekst betekent. Hier wordt bedoeld dat Christus zijn gemeente bouwt op de belijdenis van Petrus. “U bent de Christus, de Zoon van de levende God” Wij geloven in Christus, Hij is het fundament van de kerk. Alleen door geloof in Hem kunnen we zalig worden. Christus heeft geen plaatsvervangers op aarde nodig. Ook een paus; een bisschop; een dominee; een keizer, ja iedereen moet buigen voor Christus.
Over twee pausen in de geschiedenis zal ik jullie wat vertellen.
Paus Leo I
Rond het jaar 400 zijn er enorme veranderingen in Europa. Er ontstaat een grote volksverhuizing, waarbij het ene volk het andere weg jaagt. Dit weg gejaagde volk verjaagt weer een ander volk.
Deze volksverhuizing begon door het volk ‘de Hunnen’. Dit is een sterk volk dat heel Europa wil veroveren. Zo komen ze ook bij Rome. Wat zijn de mensen bang in de stad! Bisschop Leo gaat dan met een paar mannen zomaar de stad uit om met de leider van de Hunnen te praten. Die is verbaasd als hij ziet dat ze ongewapend komen. De Hunnen beloven dat ze Rome zullen sparen als de stad hen geld geeft. De inwoners van Rome zijn erg blij. Dit heeft er ook voor gezorgd dat bisschop Leo steeds belangrijker werd en uiteindelijk zelfs de eerste paus werd.
Gregorius de Grote
Gregorius is de zoon van rijke ouders. Hij werd eerst monnik en leefde in een klooster. In het jaar 540 werd hij paus.
Gregorius leefde sober voor zichzelf en wilde dat monniken in kloosters dat ook deden. Dit schrijft hij ook in boeken die monniken, bisschoppen en anderen kunnen lezen. Het is belangrijk dat je geen schatten op aarde verzamelt, maar als kerkleider veel aandacht geeft aan het gewone kerkvolk.
Daarnaast regelt hij dat er mannen in andere landen over Christus gaan vertellen. Het zingen in de kerk gaat in die tijd erg slecht. Gregorius zorgt dat er zangscholen komen en maakt zelfs speciale liederen.
Dit klinkt natuurlijk allemaal erg goed. Toch zijn er juist door deze paus heel veel dwalingen in de kerk gekomen. Gregorius gelooft in het semi-pelagianisme. Dat betekent dat je zelf ook wat moet doen om zalig te worden.
Daarnaast vindt hij het ook belangrijk dat er beelden in de kerk komen van bekende kerkleiders en apostelen om te kunnen aanbidden. Heel erg is zijn leer over het vagevuur. Het vagevuur is, volgens de roomse leer, een plek tussen de hemel en de hel. Hier komen de gelovigen na hun dood. Dat komt omdat er nog een deel van hun zonden betaald moet worden. Hoe meer zonden, hoe langer in het vagevuur. Daarna kon je als gelovige wel in de hemel komen.
Heel veel mensen geloofden wat Gregorius zei. Hij was immers de paus.
Wij mogen weten dat Christus voor al onze zonden volkomen betaald heeft. Opdat een ieder die gelooft, niet verloren gaat, maar het eeuwige leven heeft; joh.3:16
Hoe het nu in Nederland is.
In Nederland heeft de plaatselijke Roomse kerk zijn eigen pastoor. Een bisschop is de baas van de kerken in een bepaald gebied. Zulke gebieden bestaan uit een aantal plaatselijke kerken. Zo’n gebied heet een bisdom. 
De Roomse kerk in Nederland heeft enkele bisdommen.
Een aartsbisschop is de baas van een aantal bisschoppen. Nederland heeft één aartsbisschop. Dat is de bisschop van Utrecht. Hij is de baas van de Roomse kerk in Nederland.
De paus is de baas van de aartsbisschoppen. En daardoor de baas van de Roomse kerk in de wereld.
Is de paus nu echt de baas in de kerk? Nee, zeker niet! Er staat niets in de bijbel over een paus als opvolger van Petrus en als stadhouder van de kerk. Het gaat fout in de kerk als de één de baas over de ander wil spelen. Zo wordt de kerk een valse kerk.