Door: J. Bos

Behalve aan Partos neemt de vereniging Prisma ook actief deel aan de netwerken WO=MEN en WCC EEA, en wordt er samengewerkt met het netwerk EU Cord. Om te laten zien waar deze organisaties voor staan, zetten we enkele gegevens op een rijtje, zoals die zijn te vinden op de respectievelijke websites.

WO=MEN[1]
‘WO=MEN komt namens Nederland op voor gendergelijkheid’
‘Gendergelijkheid en empowerment van vrouwen en meisjes is één van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties. WO=MEN coördineert de Nederlandse implementatie van dit ontwikkelingsdoel in nationaal en internationaal beleid.’
‘Gendergelijkheid is een recht, geen luxe’
‘WO=MEN*, strijdt voor gelijke machtsverhoudingen tussen vrouwen, mannen en gender non-conforme personen. Dat doen we wereldwijd en ook in Nederland. Want seksuele oriëntatie en genderidentiteit mogen nergens leiden tot ongelijke behandeling.
WO=MEN is het grootste genderplatform in Europa. Zo’n 50 organisaties en 125 professionals zijn verbonden aan WO=MEN: ontwikkelings- en vredesorganisaties, vrouwen- en genderrechtenorganisaties, diaspora, vakbonden, politie, journalisten, kennisinstituten, academici, militairen, ondernemers, studenten en opiniemakers. Samen werken we aan een rechtvaardige wereld waarin gendergelijkheid en de rechten van vrouwen en meisjes worden gerespecteerd. *WO=MEN – women equals men’

Onder de ruim vijftig leden bevinden zich naast Prisma ook meer of minder ‘bekende’ organisaties als: Amref Flying Doctors, Choice for Youth and Sexuality, CNV International, COC Nederland, Cordaid, Hivos, Koninklijk Instituut voor de Tropen, Oxfam Novib, Partos, Pax Nederland, Rutgers, Simavi, Stem op een Vrouw.[2]

WCC EEA (Wereldraad van Kerken Oecumenische Belangenbehartigings Alliantie)[3]
‘De World Council of Churches Ecumenical Advocacy Alliance is een wereldwijd netwerk van kerken en aanverwante organisaties die zich inzetten om samen campagne te voeren vanwege gemeenschappelijke zorgen voor gerechtigheid en menselijke waardigheid.
Huidige campagnekwesties zijn HIV en AIDS, en voedselzekerheid en duurzame landbouw.
De Ecumenical Advocacy Alliance werd in 2000 opgericht volgens het principe dat hoe meer we samen kunnen spreken en handelen, hoe sterker onze impact voor gerechtigheid zal zijn.
De WCC Ecumenical Advocacy Alliance brengt een breed netwerk van deelnemende organisaties samen, met een breed scala van kerkfamilies (Rooms-Katholiek, Evangelisch, Orthodox en tradities stammend uit de Reformatie) en soorten organisatie (kerkgebaseerde humanitaire hulp- en ontwikkelingsagentschappen, kerk-gebaseerde belangenbehartigingsorganisaties, kerken, nationale en regionale raden van kerken, religieuze ordes, en andere groepen).’[4]

De deelname van Prisma aan dit netwerk betekent dat er een rechtstreekse band is met de Wereldraad van Kerken, waarbinnen de WCC EEA tot het programmagebied Diakonia behoort.[5]

EU Cord[6]
‘Als individuele organisaties (en als netwerk) zijn wij een interkerkelijke groepering van christelijke hulp- en ontwikkelingsorganisaties, geïnspireerd door christelijke waarden om ons werk te volbrengen. Als zodanig zijn wij onafhankelijk van welke politieke, sociale of religieuze autoriteit dan ook.’[7][8]
‘We zijn een divers netwerk van 26 NGO’s uit 12 Europese landen die in 87 landen werken met meer dan 800 nationale tegenhangers van het maatschappelijk middenveld verenigd in onze missie als ‘Christelijke organisaties die samenwerken voor een getransformeerd, rechtvaardig en gelijk werk’. Samen werken we aan meerdere thema’s in humanitaire en ontwikkelingsinstellingen en gebruiken we deze ervaring om de belangenbehartiging te stimuleren die ten grondslag ligt aan echt transformerende verandering.’[9][10]

Prisma werkt samen met EU Cord. De vereniging zelf is er geen lid van, maar enkele leden van Prisma zijn dat op hun beurt wel, namelijk: Dorcas, SeeYou, Red een Kind, Tearfund, Woord en Daad, ZOA, alsmede participant IJM.[11]

Ook in de bovenstaande gegevens kan de vervlechting van ‘algemeen-christelijk’ en ‘humanistisch’ in organisatie en/of doelstelling worden opgemerkt. Op de diverse websites is veel informatie voorhanden over de activiteiten van deze netwerken. Het lijkt ons niet nodig om er uitgebreid op in te gaan. Uiteindelijk geldt hier namelijk hetzelfde als met betrekking tot het lidmaatschap van Partos: geen antithese, maar synthese.

In het eerste artikel van deze serie schreven we:
‘In enkele artikelen willen we laten zien waarom ‘algemeen-christelijke’ organisaties als Woord en Daad, ZOA, Red een Kind, MAF, Open Doors moeten worden gerekend tot de richting die door Van der Waal wordt getypeerd als ‘een diaconie-op-drift, een aan het huidige schema van deze eeuw aangepaste diaconie’. We noemen speciaal deze namen, omdat het ons is opgevallen dat het in kringen van hen die sinds 2003 uit de GKv zijn vertrokken in toenemende mate voorkomt dat er giften voor deze organisaties worden ingezameld. Hoewel al of niet doneren aan zogeheten ‘goede doelen’ in wezen onder de individuele verantwoordelijkheid van de gemeenteleden valt, gebeurt het inzamelen zelfs wel ‘als gemeente’, bijvoorbeeld door middel van een collecte tijdens of een deurcollecte na een dienst. Naar aanleiding van deze feiten willen we ter bezinning weergeven waar deze organisaties voor staan en waarmee ze vervlochten zijn.’[12]

We hebben aangewezen waarom de ‘algemeen-christelijke’ organisaties die gelieerd zijn aan de vereniging Prisma, inderdaad moeten worden gerekend tot de richting die door dr. C. van der Waal wordt getypeerd als ‘een diaconie-op-drift, een aan het huidige schema van deze eeuw aangepaste diaconie’, waarin het recht van Jezus Christus is vervangen door ‘rechten van de mens’. Verder kunnen we stellen dat door middel van collectes voor deze organisaties, hoe goed bedoeld ook, mede wordt bijgedragen aan het totalitaire streven van de Verenigde Naties en de Wereldraad van Kerken.

We sluiten deze serie af met een citaat uit het boek ‘Leven tot in eeuwigheid’ van ds. Joh. Francke. Het betreft een gedeelte van een Schriftoverdenking die al eerder op deze website is geplaatst, en die handelt over Openbaring 20:7-10[13].
‘Christus leert ons hier minstens twee dingen. In de eerste plaats dat al de eeuwen door, tot het einde der wereld, in de niet-christelijke en niet-kerkelijke volken de energie van satan de wils- en drijfkracht is tot het anti-christelijke en anti-kerkelijke. Waar de volken en hun vorsten niet buigen voor koning Christus, is de satanische verleiding en verlokking tot zonde oppermachtig. Vandaar dat wij goed dienen te onderscheiden tussen de vrienden en de vijanden van de ware kerk van Christus.
Een humanistische president van de Verenigde Staten van Noord-Amerika is niet minder geestelijk gevaarlijk dan een communistische dictator in Rusland en China. Een afvallige Wereldraad van kerken kan evengoed een Magog-volk worden als een Mohammedaanse Liga.
En in de tweede plaats leert de Heiland ons, dat in deze wereld tot het einde de antithese (geestelijke tegenstelling) en dientengevolge de antichristelijke strijd blijven. Vandaar dat Gods getrouwe kerk zich niet mag vergezelschappen met een Magog-volk, van welke humanistische staat en kwaliteit het ook is, van welke schijn-christelijke hoedanigheid het ook is. We kunnen als kerk van Christus het debat over de vraag, of de West-Europese eenheid en het streven der Verenigde Naties wel zal lukken, gerust staken, want uiteindelijk lukt dat zeker. Doch veel ingrijpender is de vraag, hoe ons gedrag als christenen tegenover dat alles moet zijn. Afstand nemen èn tegelijk trouw getuigen – is het antwoord.’[14]

[1] https://www.wo-men.nl/ (alle links geraadpleegd eind augustus 2023)
[2] https://www.wo-men.nl/overzicht-leden
[3] https://www.oikoumene.org/programme-activity/ecumenical-advocacy-alliance
[4] vertaling uit het Engels met behulp van Google Translate
[5] zie de link ‘Diakonia’ op: https://www.oikoumene.org/what-we-do
[6] https://www.eu-cord.org/
[7] https://www.eu-cord.org/about-us/
[8] zie voetnoot 4
[9] https://www.eu-cord.org/about-us/members/
[10] zie voetnoot 4
[11] zie voetnoot 9
[12] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-1/
[13] https://semper-reformanda.nl/de-uitvoering-van-de-finale/
[14] ds. Joh. Francke, Leven tot in eeuwigheid, Schriftoverdenkingen in de gang der heilshistorie, Enschede, Drukkerij Uitgeverij J. Boersma, 1973, pag. 235-236

Door: J. Bos

Eerst geven we een korte samenvatting van wat in de voorgaande artikelen aan de orde is geweest.
Ongeveer twintig ‘algemeen-christelijke’ hulpverleningsorganisaties zijn lid van en/of betrokken bij de vereniging Prisma. Uit de gegevens op de website van Prisma kan worden opgemaakt dat deze vereniging zich inzet voor ‘een aan het huidige schema van deze eeuw aangepaste diaconie’.[1]
Prisma neemt actief deel aan diverse netwerken, waaronder de vereniging Partos. De leden van Prisma zijn op die manier mede verbonden aan Partos. Sommige ervan zijn ook afzonderlijk lid.[2] Zodoende heeft men zich geconformeerd aan de ‘humanistische’ identiteit van Partos.
Bepalend voor de identiteit en het handelen van Partos zijn de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (URVM)[3], die mede op aandrang van de Wereldraad van Kerken tot stand is gekomen[4], en de Sustainable Development Goals (SDG’s). Door middel van de SDG’s wordt de totalitaire ideologie van de Verenigde Naties (VN) tot werkelijkheid gemaakt.[5]
Partos is lid van de stuurgroep van SDG Nederland, de organisatie die naast en in samenwerking met de overheid de SDG’s implementeert in de Nederlandse maatschappij. Enkele leden van zowel Prisma als Partos zijn afzonderlijk ook lid van de ‘SDG NL-Community’.
Door het zich conformeren aan de ‘humanistische’ identiteit van de vereniging Partos en het onderschrijven van de ‘humanistische’ visie van SDG Nederland geven de vereniging Prisma en haar leden blijk van een houding die overeenkomt met de leer van de Wereldraad van Kerken: geen antithese, maar synthese.[6]

We willen nu nog enkele gegevens met betrekking tot de activiteiten van Partos naar voren halen. Het werk van Partos is zo veelomvattend dat het niet doenlijk is daar een compleet overzicht van te geven. Wie zich erin wil verdiepen, kan proberen niet te verdwalen op de website.[7] We bekijken een onderdeel waaruit de vervlechting van ‘christelijke’ en ‘humanistische’ organisaties zeer duidelijk blijkt.

De vereniging Partos heeft zeventien werkgroepen, waaronder vier lobbygroepen die op het gebied van ‘Belangenbehartiging & Beleidsbeïnvloeding’ actief zijn.[8] Een van die vier is de werkgroep ‘Building Change’, die op de website van Partos als volgt wordt gepresenteerd:[9]
‘Building Change  is  een samenwerkingsverband dat zich inzet om beleidscoherentie voor  ontwikkeling in Nederland stevig op de kaart te zetten. De kerngroep bestaat uit  Partos,  Foundation Max van der Stoel (FMS)  en  Woord en Daad.  Samen pleiten we voor eerlijk Nederlands beleid, dat geen negatieve impact heeft op duurzame ontwikkeling in lage-inkomenslanden.’

N.B. De Foundation Max van der Stoel (FMS) is ‘een onafhankelijke buitenlandstichting gelieerd aan de PvdA.’[10] Evenals dat ten aanzien van de identiteit van Partos al het geval was,[11] vormt de identiteit van FMS blijkbaar geen bezwaar voor Woord en Daad om (‘met trots’, zie het citaat hieronder) een intensief samenwerkingsverband aan te gaan met ook deze organisatie.

Building Change heeft een eigen website, waarop het doel en de werkwijze van deze lobbygroep als volgt worden omschreven:[12]
‘Met trots werken Partos, Foundation Max van der Stoel (FMS) en Woord en Daad sinds 2014 intensief samen om beleidscoherentie voor (duurzame) ontwikkeling in Nederland stevig op de kaart te zetten. Samen pleiten we voor eerlijk Nederlands beleid, dat geen negatieve impact heeft op duurzame ontwikkeling in lage-inkomenslanden. Duurzame ontwikkeling at home and abroad, zowel economisch, sociaal en ecologisch.
Om dit te bereiken streeft Building Change naar een eerlijke en ambitieuze uitvoering van de Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s). De SDG’s zijn de breedst gedragen mondiale agenda voor duurzame ontwikkeling. Ook Nederland heeft ze onderschreven. Om duurzame ontwikkeling te realiseren is een positieve en sturende rol van de overheid nodig, in samenwerking met o.a. ngo’s, bedrijven en financiële instellingen. Ons doel? Een stevig geluid laten horen richting Den Haag, om zo doorbraken op het gebied van klimaat, financiën en internationale handel te realiseren voor duurzame ontwikkeling.’
‘Rond het thema beleidscoherentie voor ontwikkeling en de SDG’s brengen wij een brede coalitie bijeen van maatschappelijke organisaties op het gebied van duurzaamheid, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking.’
‘We voeren campagne en laten een stevig geluid horen richting Den Haag. Dit doen we door te lobbyen bij de Tweede Kamer en bij ministeries, en door evenementen te organiseren met politici.’
‘We vertellen ons verhaal door artikelen en berichten op onze website en sociale media.’

De werkgroep is ook lid van de in het vorige artikel genoemde SDG NL-Community.[13]

Een van de activiteiten van Building Change is de campagne ‘Adopteer een SDG’, voor de periode 2021-2025. Informatie daarover wordt gegeven op een aparte pagina op de website van de werkgroep.[14] De formule van de campagne luidt:
‘Kamerleden van uiteenlopende politieke kleur adopteren een SDG en zetten zich hier tijdens hun ambtsperiode voor in, met de hulp van een breed scala aan maatschappelijke organisaties. Zij voorzien Kamerleden van concrete handvatten voor het bijdragen aan hún SDG(s), of die nu over water, biodiversiteit, armoedebestrijding of energie gaat. Samen kunnen we immers méér bereiken. Als Building change blijven wij met deze campagne samenwerking op de SDG’s stimuleren – binnen de Tweede Kamer, maar ook met maatschappelijke organisaties.’

Elders op de website wordt gemeld:[15]
‘Eén van de speerpunten van de #AdopteerEenSDG campagne is dan ook dat we Kamerleden oproepen over fractie- en commissiegrenzen heen te kijken, omdat we een duurzame wereld alleen gezamenlijk dichterbij kunnen brengen.’

Uit een overzicht op de pagina van ‘Adopteer een SDG’ blijkt, dat deze oproep gehoor heeft gevonden in de Tweede Kamer. Een aantal Kamerleden heeft ieder voor zich één of enkele SDG’s ‘geadopteerd’. Ze zijn afkomstig uit de fracties van, in alfabetische volgorde: CDA (3), CU (3), D66 (17) (!), GL (2), PvdA (2), SGP (1), SP (1), Volt (1) en VVD (1). Ook al nemen deze Kamerleden ieder slechts één, twee of drie doelen voor hun rekening, ze zijn daardoor wel mede verantwoordelijk voor de implementatie van álle SDG’s én de achterliggende ideologie. Dat geldt dus ook voor de deelnemende leden van de ‘christelijke’ Kamerfracties, hoe nobel ‘hun’ doelen op zich ook mogen klinken. Want de SDG’s zijn niet ‘los’ verkrijgbaar; ze vormen een ideologisch bepaald totaalpakket, zoals we eerder al zagen in het VN-document ‘Transforming our world: 2030 Agenda for Sustainable Development’ en op de website van de stichting SDG Nederland. We citeren de betreffende passages nogmaals:
‘Dit zijn universele doelstellingen en subdoelstellingen waar de hele wereld bij betrokken is, zowel de ontwikkelde als de ontwikkelingslanden. Ze zijn geïntegreerd en ondeelbaar (…)’
‘We kondigen vandaag 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen aan met 169 daaraan gekoppelde subdoelstellingen die geïntegreerd en ondeelbaar zijn. (…)’
‘De Doelstellingen en subdoelstellingen inzake Duurzame Ontwikkeling zijn geïntegreerd en ondeelbaar, mondiaal van aard en universeel toepasbaar; (…)’[16]
‘De taal van de zeventien doelen verbindt en maakt het mogelijk samen te werken. De doelen zijn onderling verbonden en overschrijden grenzen tussen landen en sectoren.’
‘De SDG’s vormen een gezamenlijke agenda, voor een weerbare en duurzame wereld in 2030, waar economische, ecologische en sociale waarden in balans zijn, met als rode draad: laat niemand achter. Ze vormen een integrale agenda, met lokale, nationale en internationale dimensies.’[17]

Eveneens op de ‘Adopteer een SDG’-pagina worden, onder het kopje ‘Onze coalitie van maatschappelijke organisaties’, de organisaties vermeld waarvan in bovenstaande citaten enkele malen sprake is. Behalve Buiding Change zelf zijn het er 25, waarbij zich naast 21 ‘humanistische’ organisaties vier ‘christelijke’ bevinden die we eerder zijn tegengekomen, namelijk Red een Kind, Prisma, Tearfund en ZOA. Evenals Woord en Daad zijn deze organisaties zelf ook lid van Partos.[18] In de genoemde ‘brede coalitie’ werken ze dus net als en samen met Woord en Daad (als onderdeel van de kerngroep van Building Change) mee aan het implementeren van de SDG’s en zodoende aan het verbreiden van de totalitaire ideologie van de VN en de Wereldraad van Kerken.

Dit artikel en de vijf voorgaande bijdragen schreven we naar aanleiding van de betrokkenheid van de vereniging Prisma en leden ervan bij het netwerk Partos. In het eerste artikel van deze serie hebben we gezien, dat Prisma behalve aan Partos ook actief deelneemt aan de netwerken WO=MEN en WCC EEA, en dat er wordt samengewerkt met het netwerk EU Cord. We hopen de volgende keer te bekijken waar deze organisaties voor staan.

[1] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-1/
[2] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-2/
[3] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-3/
[4] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-4/
[5] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-5/
[6] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-6/
[7] https://www.partos.nl/
[8] https://www.partos.nl/wat-we-doen/belangenbehartiging-beleidsbeinvloeding/
[9] https://www.partos.nl/blog/werkgroep/building-change/
[10] https://foundationmaxvanderstoel.nl/
[11] zie voetnoot 2
[12] https://www.buildingchange.nl/
[13] https://www.sdgnederland.nl/user/b_change/
[14] https://www.buildingchange.nl/adopteer-een-sdg/
[15] https://www.buildingchange.nl/de-tweede-editie-van-adopteereensdg-is-een-feit/
[16] zie voetnoot 5
[17] zie voetnoot 6
[18] zie voetnoot 2
* Alle links geraadpleegd eind juli 2023

Door: J. Bos

Behalve de vereniging Partos maken de volgende overkoepelende organisaties deel uit van de stuurgroep van SDG Nederland: MVO Nederland, UN Global Compact Network Netherlands, Maatschappelijke Alliantie, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Nationale Jeugdraad, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, Nederlandse Vereniging van Banken, Vereniging Hogescholen, International Union for Conservation of Nature (National Committee of The Netherlands). Sommige namen klinken wellicht niet heel bekend in de oren, maar samen bestrijken deze netwerken en hun lidorganisaties een groot deel van de maatschappij, waarbij Partos in de sector ‘Ontwikkelingshulp’ actief is. In samenwerking met de overheid, die zeer grote inspanningen verricht om de SDG’s te implementeren via wetgeving en propaganda, maken deze organisaties zich sterk om zoveel mogelijk mensen te beïnvloeden met het gedachtegoed achter de SDG’s en ze in te schakelen bij de uitvoering van de plannen.

Wie de website van SDG Nederland bezoekt, komt in een volslagen ‘humanistische’ omgeving terecht. De organisatie presenteert zichzelf als volgt:[1]
‘SDG Nederland is de beweging van iedereen in Nederland die bijdraagt aan de Sustainable Development Goals. We zijn met meer dan 1.300 maatschappelijke organisaties, jongerengroepen, gemeenten, financiële instellingen, onderwijs- en kennisinstellingen en bewonersnetwerken.
We moedigen elkaar aan een volgende stap te zetten. Leden van SDG Nederland laten in de community zien hoe ze aan de doelen bijdragen. Burgers ontmoeten elkaar voor lokale SDG-acties. Zeventien alliantiecoördinatoren zorgen voor expertise rond elk van de SDG’s.
De Stichting SDG Nederland faciliteert deze beweging. (…)
Ook de overheid stimuleert brede inzet op de SDG’s onder regie van de nationale SDG-coördinator (…). Wij werken vanuit de maatschappij, zij vanuit de overheid. (…)’
(…)
‘Onze generatie is de eerste die de middelen heeft om de transformatie te maken naar een wereld met meer welvaart en minder ongelijkheid. Een wereld waarin we biodiversiteit en klimaat beschermen en waarin iedereen een plaats heeft.
De Sustainable Development Goals zijn de agenda voor die wereld in 2030. De taal van de zeventien doelen verbindt en maakt het mogelijk samen te werken. De doelen zijn onderling verbonden en overschrijden grenzen tussen landen en sectoren.
SDG Nederland brengt individuen en organisaties bijeen, katalyseert gezamenlijke acties en creëert synergie rond de doelen. (…)’

De visie van SDG Nederland luidt:[2]
‘In ongekende internationale saamhorigheid zijn de Sustainable Development Goals (SDG’s) in 2015 geadopteerd door alle landen van de Verenigde Naties, met inbreng van talloze private en publieke organisaties en burgers, wereldwijd.
De SDG’s vormen een gezamenlijke agenda, voor een weerbare en duurzame wereld in 2030, waar economische, ecologische en sociale waarden in balans zijn, met als rode draad: laat niemand achter. Ze vormen een integrale agenda, met lokale, nationale en internationale dimensies. Ze bieden een toekomstperspectief, dat private en publieke organisaties en burgers verbindt.
Wij zijn de eerste generatie die de middelen heeft om deze wereld waar te maken en de laatste generatie die verdere onomkeerbare negatieve veranderingen kan voorkomen. We hebben elkaar daarbij allemaal nodig: private en publieke organisaties en burgers.
We zullen onze eigen positieve bijdragen aan de SDG’s maximaliseren en onze negatieve bijdragen minimaliseren, in binnen- en buitenland, en we zullen daar transparant over zijn. We kunnen elkaar versterken, door onderling samen te werken. We kunnen als SDG Nederland gedeelde  problemen en kansen samen aanpakken en onze gezamenlijke strategie bepalen.
Wij komen uit diverse hoeken en juist het samenwerken over grenzen heen maakt ons sterk en innovatief: bedrijven, maatschappelijke organisaties, jongeren, de financiële sector, rijksoverheid en decentrale overheden, onderwijs, kennisinstellingen, filantropen en burgers (als consument, werknemer, ouder etc.).
We zijn individuen of we vertegenwoordigen organisaties die in Nederland gevestigd zijn, maar we kunnen bijdragen aan de SDG’s in Nederland en in het buitenland. We kunnen daarbij samenwerken met vergelijkbare initiatieven in andere landen.
De SDG’s zijn van, voor en door ons allemaal. Niemand kan achter blijven. We roepen iedereen op om mee te doen.’

SDG Nederland biedt iedereen de mogelijkheid om zich te laten registreren als lid van de zogeheten ‘SDG NL-community’. In deze online community kan men elkaar laten zien hoe men bijdraagt aan de SDG’s. Zoals in het eerste citaat hierboven staat genoteerd, hebben meer dan 1300 organisaties uit vele geledingen van de samenleving zich inmiddels aangemeld. Voorafgaand aan de registratie wordt gesteld:
‘Als lid van de community onderschrijf je ook automatisch de visie en voorwaarden van SDG Nederland. Het aanvinken van de optie is om die reden verplicht bij de registratie.’[3]

Het is logisch dat de vereniging Partos als lid van de stuurgroep van SDG Nederland eveneens lid is van deze SDG NL-Community.[4] Daarbij moet wél worden bedacht, dat de ‘christelijke’ vereniging Prisma, en enkele van haar leden ook afzonderlijk, lid zijn van Partos en dat ze zodoende mede verantwoordelijk zijn voor het streven van SDG Nederland. Daardoor is het ons inziens niet heel verwonderlijk, maar toch wel opmerkelijk, dat zich tussen de leden van de SDG NL-Community enkele organisaties bevinden die we eerder zijn tegengekomen als lid van zowel Prisma[5] als Partos[6], namelijk SeeYou[7], Woord en Daad[8] en World Vision.[9] Naast het gegeven dat ze zich evenals Prisma geconformeerd hebben aan de ‘humanistische’ identiteit van Partos, blijken ze dus ook de ‘humanistische’ visie en voorwaarden[10] van SDG Nederland te hebben onderschreven.

Al met al kan worden geconcludeerd dat de houding van de vereniging Prisma en haar leden overeenkomt met de leer van de Wereldraad van Kerken: ‘Geen antithese meer; louter synthese.’[11][12]

[1] https://www.sdgnederland.nl/over-sdg-nederland/ (Alle links geraadpleegd half juli 2023).
[2] https://www.sdgnederland.nl/doe-mee/visie-en-voorwaarden/ (Op deze pagina is ook duidelijk te lezen aan welke afspraken de partnerorganisaties gebonden zijn.)
[3] https://www.sdgnederland.nl/doe-mee/de-sdg-community/
[4] https://www.sdgnederland.nl/user/partos/
[5] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-1/
[6] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-2/
[7] https://www.sdgnederland.nl/user/light+for+the+world/
[8] https://www.sdgnederland.nl/user/evert-jan+brouwer/
[9] https://www.sdgnederland.nl/user/arjenjoosse/
[10] Zie voetnoot 2.
[11] C. van der Waal, Antithese of synthese? De oecumenische beweging beschreven en getoetst. Enschede, J. Boersma, 1951, pag. 181
[12] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-4/

Door: J. Bos

In de voorgaande afleveringen hebben we laten zien dat de ideologie van de Verenigde Naties totalitair van aard is en hoe het streven van de Wereldraad van Kerken ermee verbonden is. ‘De oecumenische gedachte verbindt zich met het ideaal van de politieke wereldeenheid. Een Wereldkerk en een Wereldstaat. Geen antithese meer; louter synthese. “Tot èlke prijs”.’[1] Driekwart eeuw geleden stond men nog maar aan het begin van wat sindsdien door de organisatie van de VN allemaal is gepresteerd in een immense operatie ten behoeve van haar idealen. Inmiddels is heden ten dage de propaganda ervoor onontkoombaar vanwege de massaliteit en de intensiteit.

We gaan nu kijken naar de ‘Sustainable Development Goals’, waarover de vereniging Partos aangaande de samenwerking met haar leden het volgende vermeldt op haar website: ‘De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) vormen hierbij een alomvattende rode draad.’[2] In dit artikel gaan we niet op de afzonderlijke doelen in. Op onder meer Wikipedia[3] worden ze alle genoemd, en als de links onder dit artikel worden gevolgd, zullen ze ook enkele keren voorbij komen. Evenals in ons artikel over de URVM[4] beperken we ons tot het aanduiden van de ideologie van de VN, zoals die ook met betrekking tot de SDG’s naar voren komt. Verder schrijven we iets over de manier waarop de doelen in Nederland worden ingevoerd.

Blijkens de informatie op Wikipedia zijn de SDG’s ‘in 2015 door de Verenigde Naties vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzameontwikkelingsagenda voor 2030. Ze worden gepromoot als de wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. De SDG’s zijn van 2016 tot 2030 van kracht en vervangen de millenniumdoelstellingen[5] die eind 2015 zijn vervallen. Er zijn 17 doelstellingen en 169 onderliggende targets om deze doelen te operationaliseren. De lidstaten moeten zelf zorgen voor vertaling in nationaal beleid.’
‘De onderhandelingen over de Post 2015 Ontwikkelingsagenda vonden plaats in de periode van januari tot augustus 2015. Het resultaat (…) is (…) gepresenteerd onder de naam: Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development.’

In het genoemde document ‘Transforming our world: 2030 Agenda for Sustainable Development’[6] wordt uitvoerig uiteengezet waarom en hoe de transformatie van ‘onze wereld’ moet plaatsvinden. Alle 193 lidstaten van de VN, dat wil dus zeggen praktisch alle landen van de wereld, hebben zich hieraan gebonden. Op internet is een pdf van de Nederlandse vertaling te vinden.[7] Na een ‘Voorwoord’ (pag. 1-2) volgen een ‘Verklaring’ (pag. 3-14) en de hoofdstukken ‘Doelstellingen en subdoelstellingen van de Duurzame Ontwikkeling’ (waarin de SDG’s staan, pag. 15-31), ‘Implementatiemiddelen en het Globale Partnerschap’ (pag. 32-36) en ‘Opvolging en evaluatie’ (pag. 36-40). Het document wordt geheel beheersd door de totalitaire ‘humanistische’ ideologie van de VN. Ter illustratie geven we de volgende citaten.

Uit het ‘Voorwoord’:

‘Deze Agenda is een actieplan voor mens, planeet en welvaart. Ook universele vrede in grotere vrijheid speelt er een hoofdrol in. We erkennen dat het uitroeien van armoede in al haar vormen, waaronder ook extreme armoede, de grootste uitdaging vormt waarmee de wereld wordt geconfronteerd, terwijl het ook een absolute voorwaarde is voor duurzame ontwikkeling.
Alle landen en belanghebbenden, die als partners samenwerken, zullen dit plan uitvoeren. We zijn vastbesloten om de mensheid te bevrijden van het juk van de armoede en willen onze planeet weer gezond maken en veiligstellen. We zijn vastberaden om de kordate en transformerende stappen te zetten die dringend nodig zijn om het tij te keren en de wereld op weg te zetten naar een duurzame en veerkrachtige toekomst. Nu we deze gemeenschappelijke reis aanvatten, verbinden we ons ertoe om niemand achter te laten.
De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) en de 169 bijbehorende subdoelstellingen die we vandaag aankondigen, laten geen twijfel bestaan over de omvang en de ambities van deze nieuwe universele Agenda. (…)
De doelstellingen en subdoelstellingen moeten de komende 15 jaar aanzetten tot actie in domeinen die van cruciaal belang zijn voor de mensheid en de planeet.
(…)
De onderlinge verbondenheid en de geïntegreerde aard van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen zijn van cruciaal belang willen we ervoor zorgen dat het doel van de nieuwe Agenda wordt gerealiseerd. Als we erin slagen om al onze ambities van de Agenda waar te maken, zal het leven van iedereen aanzienlijk worden verbeterd en zal onze wereld een positieve transformatie ondergaan.’

Enkele punten uit de ‘Verklaring’:
‘4. Nu we deze grote gemeenschappelijke reis aanvatten, verbinden we ons ertoe om niemand achter te laten. Uitgaande van de basisidee dat de waardigheid van de mens fundamenteel is, willen we dat de hoofddoelstellingen en subdoelstellingen worden bereikt voor alle landen en bevolkingen en voor alle geledingen van de maatschappij. En we zullen er daarbij naar streven om zij die het verst achterop zijn, het eerst te bereiken.’
‘5. Dit is een Agenda van een ongeziene omvang en dito belang. Deze Agenda werd aanvaard door alle landen en is ook op alle landen van toepassing, rekening houdend met de verschillende nationale realiteiten, capaciteiten en ontwikkelingsniveaus en met respect voor het nationale beleid en de nationale prioriteiten. Dit zijn universele doelstellingen en subdoelstellingen waar de hele wereld bij betrokken is, zowel de ontwikkelde als de ontwikkelingslanden. Ze zijn geïntegreerd en ondeelbaar en zorgen voor evenwicht tussen de drie dimensies van duurzame ontwikkeling.’
‘10. De nieuwe Agenda wordt bepaald door de doelstellingen en beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties, met inbegrip van de volledige naleving van het internationale recht. De Agenda is gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, op internationale mensenrechtenverdragen, de Millenniumverklaring en de Slotverklaring van de Wereldtop van 2005. De Agenda wordt ook geïnspireerd door andere instrumenten zoals de Verklaring over het Recht op Ontwikkeling.’
‘18. We kondigen vandaag 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen aan met 169 daaraan gekoppelde subdoelstellingen die geïntegreerd en ondeelbaar zijn. (…)’
‘19. We herbevestigen het belang van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, en van andere internationale instrumenten die betrekking hebben op de mensenrechten en het internationaal recht. (…)’
‘49. Zeventig jaar geleden kwam een eerdere generatie van wereldleiders bij elkaar om de Verenigde Naties op te richten. Uit het puin van oorlog en verdeeldheid boetseerden zij deze Organisatie en de waarden van vrede, dialoog en internationale samenwerking die er aan de basis van liggen. De ultieme concretisering van deze waarden is het Handvest van de Verenigde Naties.’
‘50. Vandaag nemen we ook een beslissing van bijzonder groot historisch belang. We nemen ons voor om een betere toekomst op te bouwen voor alle mensen, ook de miljoenen die niet de kans hebben gehad om een fatsoenlijk, waardig en gelukkig leven te leiden en menselijke potentieel ten volle te benutten. Wij kunnen de eerste generatie zijn die erin slaagt om een einde te maken aan de armoede; terwijl we net zo goed de laatste generatie kunnen zijn die de kans heeft om de planeet te redden. De wereld kan in 2030 een betere plek zijn als we onze doelstellingen bereiken.’
‘51. Wat we vandaag aankondigen – een Agenda voor wereldwijde actie voor de komende 15 jaar – is een handvest voor mens en planeet in de eenentwintigste eeuw. Kinderen en jonge vrouwen en mannen zijn belangrijke spelers in de verandering en zullen in de nieuwe doelstellingen een platform vinden waar ze hun tomeloze capaciteiten voor activisme kunnen kanaliseren op weg naar een betere wereld.’
‘52. “Wij, de volken” zijn de wereldberoemde openingswoorden van het Handvest van de Verenigde Naties. Het zijn dan ook “wij, de volken” die vandaag op weg gaan naar 2030. Bij onze tocht zijn ook regeringen en parlementen betrokken, maar ook het VN-systeem en andere internationale instellingen, plaatselijke overheden, inheemse bevolkingen, de burgermaatschappij, de zakelijke en de privésector, de wetenschappelijke en de academische gemeenschap – en alle volken. Miljoenen hebben zich reeds geëngageerd voor deze Agenda en hem eigen gemaakt. Dit is een Agenda van de mensen, door de mensen en voor de mensen – en dit zal naar onze mening het succes verzekeren.’
‘53. De toekomst van de mensheid en van onze planeet ligt in onze handen. Die ligt echter ook in de handen van de jonge generatie van vandaag die de fakkel zullen doorgeven aan de toekomstige generaties. We hebben de weg uitgetekend naar duurzame ontwikkeling; het is onze taak om te verzekeren dat de reis een succes wordt en de verwezenlijkingen onomkeerbaar zijn.’

Uit ‘Doelstellingen en subdoelstellingen van de Duurzame Ontwikkeling’:
‘55. De Doelstellingen en subdoelstellingen inzake Duurzame Ontwikkeling zijn geïntegreerd en ondeelbaar, mondiaal van aard en universeel toepasbaar; (…)’
‘59. (…) we herbevestigen dat de planeet aarde en haar ecosystemen onze gemeenschappelijke thuis zijn en dat “Moeder Aarde” een vaak gebruikte uitdrukking is in tal van landen en regio’s.’

Uit ‘Opvolging en evaluatie’:
‘91. We herhalen onze niet-aflatende inzet om de doelstellingen van deze Agenda te realiseren en deze volledig te benutten om van onze wereld een betere wereld te maken tegen 2030.’

Elke lidstaat moet er zelf voor zorgen dat de SDG’s worden geïmplementeerd, rekening houdend met zijn omstandigheden en mogelijkheden. In Nederland is het Ministerie van Buitenlandse Zaken hiervoor verantwoordelijk. De Rijksoverheid schrijft op haar website onder meer:[8]

‘Over het werken aan de SDG’s vanuit en door Nederland staat samenwerking tussen ministeries en met maatschappelijke spelers (zoals bedrijven en maatschappelijke organisaties) centraal. De Rijksoverheid brengt in kaart hoe Nederland er voor staat bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen en wat er nog moet gebeuren. De overheid kijkt ook naar maatschappelijke initiatieven die al lopen op de thema’s van de verschillende Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Een overzicht van deze initiatieven is te vinden op de website van SDG Nederland.[9] Net als andere landen rapporteert Nederland aan de VN over de voortgang.’

Met het oog op ons onderwerp ‘Werelddiaconaat’ willen we in het volgende artikel aandacht besteden aan de in het citaat vermelde stichting SDG Nederland. Het noemen van dit netwerk, waarvan het bureau gefinancierd wordt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, brengt ons namelijk terug bij Partos, de ‘humanistische’ vereniging aan wier identiteit ‘christelijke’ organisaties zich hebben geconformeerd.[10] Samen met negen andere koepelorganisaties (uit verschillende maatschappelijke sectoren) vormt Partos de stuurgroep van SDG Nederland.[11]

[1] C. van der Waal, Antithese of synthese? De oecumenische beweging beschreven en getoetst. Enschede, J. Boersma, 1951, pag. 181
[2] https://www.partos.nl/over-partos/ (deze en onderstaande links geraadpleegd begin juli 2023)
[3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzameontwikkelingsdoelstellingen
[4] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-3/
[5] https://nl.wikipedia.org/wiki/Millenniumdoelstellingen
[6] https://sdgs.un.org/2030agenda
[7] https://www.sdgnederland.nl/wp-content/uploads/2016/10/17-Doelstellingen-Om-Onze-Wereld-Te-Transformeren.pdf
[8] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ontwikkelingssamenwerking/internationale-afspraken-ontwikkelingssamenwerking/global-goals-werelddoelen-voor-duurzame-ontwikkeling
[9] https://www.sdgnederland.nl/
[10] https://semper-reformanda.nl/werelddiaconaat-2/
[11] https://www.sdgnederland.nl/over-sdg-nederland/

Door: J. Bos

Voordat we over de ‘Sustainable Development Goals’ (SDG’s) gaan schrijven, willen we eerst nog kijken naar de houding van de Wereldraad van Kerken ten opzichte van de VN en de ‘rechten van de mens’, die in het vorige artikel aan de orde zijn geweest. Dit is van belang met het oog op wat later nog ter sprake zal komen. We doen dit aan de hand van enkele citaten uit het boek ‘Antithese of synthese?’ van C. van der Waal.[1]

In mei 1938 vond de voorlopige oprichting van de Wereldraad van Kerken plaats te Utrecht. Daarna werden er veel koersbepalende activiteiten ontplooid, waaronder in 1946 het stichten van het ‘Kerkelijk Comité voor Internationale Aangelegenheden’. Dit comité had mede als taak de Wereldraad te vertegenwoordigen bij de VN en de UNESCO[2], en wel

‘(…) om “de stem van de Wereldkerk” te doen horen betreffende de rechten van den mens, godsdienstvrijheid, sociale, culturele, humanitaire en paedagogische hulp, (…). Evenals vroeger tegelijk met de Volkenbond ook menige kerkenbond ontstond, (…) zo groeit thans het contact tussen de Wereldstáát en de Wereldkerk: een centralisatie van apocalyptische afmetingen.’ (p. 168)

Tijdens de eerste assemblée in Amsterdam in augustus 1948 werd de Wereldraad van Kerken definitief opgericht. Van der Waal ontleedt scherp de valse leer die aan de Wereldraad ten grondslag ligt. Hoe belangrijk en leerzaam dat ook is, gezien ons onderwerp voert het helaas te ver om daar nu breed uit te citeren. We noteren slechts een samenvatting van wat deze leer inhoudt: ‘De oecumenische gedachte verbindt zich met het ideaal van de politieke wereldeenheid. Een Wereldkerk en een Wereldstaat. Geen antithese meer; louter synthese. “Tot èlke prijs”.’ (p. 181) In dit artikel beperken we het tot de manier waarop de leer in de rapporten en resoluties van de assemblée tot uiting komt op het terrein van internationale aangelegenheden. Daarover schrijft Van der Waal onder meer het volgende.

‘De mens en zijn rechten staan hier in het midden, niet de Here en Zijn ordinantiën. De mens wordt niet getekend in zijn verloren staat: “Wij verklaren, dat alle mensen gelijk zijn voor Gods aangezicht en dat de rechten van den mens rechtstreeks voortvloeien uit zijn status als kind Gods.” Bij de zondeval kwam dus niet een radicale breuk, genade is niet nodig om weer beeld Gods te zijn en door den Vader geadopteerd te worden. Alle mensen zijn van nature kind’ren van één Vader, met rechten en plichten. Ten gevolge van deze beschouwing wordt het streven der Verenigde Naties met instemming begroet. Gevaren worden niet gezien. Internationaal moeten “de rechten van den mens” vastgelegd worden. “De kerken hebben een belangrijke taak te volbrengen bij het leggen van de gemeenschappelijke grondslag van zedelijke overtuiging, zonder welke elk rechtsstelsel zal te gronde gaan. Terwijl zij moeten aandringen op een meer omvangrijke en gezaghebbende wereldorganisatie, moeten zij nu reeds alle pogingen steunen, die ten doel hebben onderling begrip en welwillendheid onder de volken te bevorderen, eerbied voor het internationale recht aan te kweken en internationale instellingen, die thans reeds levensvatbaarheid hebben, op te richten. Zij moeten ook alle pogingen steunen, die op een universele basis de vele specifieke vragen van internationale betekenis willen beantwoorden, waarvoor de wereld thans geplaatst is, zoals: het gebruik van atoomwapens, de alzijdige vermindering der bewapening, de gezondheidszorg en de voedselvoorziening voor alle mensen. Zij moeten er naar pogen te bereiken, dat de Verenigde Naties zich verder ontwikkelen, zodat ze aan deze opgave kunnen voldoen. Zij moeten er op aandringen, dat de interne wetgeving van elk land in overeenstemming is met de beginselen van het progressieve internationale recht; en zij erkennen dankbaar, dat de huidige vraag naar een formulering van de principes van menselijke rechten een neerslag is van een nieuw bewustzijn van internationale verantwoordelijkheid voor de rechten en vrijheden van alle mensen.”
De Wereldraad van Kerken kiest zo vóór de Wereldraad van Volken. Een moderne autonome torenbouw gesteund, zonder ook maar enigszins critisch er tegenover te staan.’ (p. 186-187)

(…) In plaats dat de Wereldraad van Kerken tegenover het “getuigen van het geloof in de elementaire mensenrechten” van de U.N.O. spreken gaat van het recht van Jezus Christus, dat alléén den mens en de wereld redden kan, begroet hij vol vreugde de wereldorganisatie der Verenigde Naties. Deze voldoet aan de wens naar wereldbroederschap. De Wereldraad doet christendom en humanisme huwen en de kerken assistentie verlenen bij de stichting van het láátste wereldrijk, dat er komen zal vóór Christus’ wederkomst.
“De Raad zal zich ten doel stellen de internationale verzoening te bespoedigen door zijn eigen leden en door de samenwerking van alle Christelijke kerken en van alle mensen van goeden wille”. Het humanisme, dat uitgaat van de goede wil van den mens, wordt dus dankbaar als bondgenoot aanvaard. Verzoening is de doelstelling. Synthese. “(…) De kerken dragen de verantwoordelijkheid de mensen op te voeden om uit te stijgen boven de beperkte nationale gezichtspunten en de economische en politieke verschillen te doen zien in het licht van de Christelijke visie, die ieder mens vrijheid van alle economische of politieke gebondenheid garandeert”. (…)
Stanley Jones[3] heeft deze ideologie eens aldus onder woorden gebracht: “De hoop voor de toekomst is de schepping van de nieuwe mens, waarin beide delen opgenomen zijn, het individualisme en het collectivisme. Dan zal er vrede zijn, ja dan alleen”. (…) Hoeveel tegenstrijdigheden er ook schijnen te zijn, alle politieke systemen kunnen elkaar verdragen in de hogere eenheid van de Wereldstaat.
De conclusie ligt nu voor de hand: Laat de groeiende Wereldstaat de groeiende Wereldkerk ten voorbeeld nemen! De oprichting van de Wereldraad van Kerken kan van grote betekenis worden voor het leven der volkeren. (…) De enige strijd waar de Wereldraad van weten wil, is strijd tégen de strijd. De pax oecumenica, die er in kerkelijk opzicht reeds tot stand gekomen is, wordt aan de Verenigde Naties tot een exempel gesteld. Ja, het schijnt alsof déze vrede het belangrijkste oogmerk is waarnaar zij streeft. De Wereldkerk ziet zichzelf blijkbaar slechts als een middel tot het doel: de Wereldstaat. “De hoop voor de toekomst”.’ (p. 187-189)

‘Het doorlopend getuigenis van de Schrift is, dat de HEERE wakker is om Zijn Woord te doen. Daarom mag echter niet zomaar gedaan worden, alsof alle dingen, ook die, welke niet beloofd zijn, mogelijk zijn. Een vrederijk op aarde is niet beloofd. (…) Utopieën zijn niet mogelijk bij God, omdat Hij daarvoor geen beloften gegeven heeft. De Schrift verkondigt ons een wereldcatastrophe. De apocalyptische ruiters zullen over de wereld blijven draven. Al mag dit ons tot geen défaitisme verleiden, anderzijds gaat het tegen de Schrift in, als rapport IV, uitgaande van de vrijheid van de mens en van een algemene verzoeningsleer, het voorstelt, alsof de mens als Gods medearbeider de Wereldvrede kan realiseren.’ (p. 190)

‘De Wereldraad wekt voorts zijn leden op om bij de U.N.O. aan te dringen op het aannemen van een internationale wet betreffende rechten van den mens en van andere dergelijke conventies, die het eerbiedigen van de menselijke rechten en de fundamentele vrijheden over de gehele wereld bevorderen.’ (p. 190-191)

‘Dank zij “kerkelijke” bemoeiïngen spreekt het Handvest der U.N.O., dat in 1945 te San Francisco aanvaard werd, van geloof in de elementaire rechten van den mens, in de waardigheid en waarde van den mens.
Zo drong de humanistische filosofie der afvallige kerk door tot in de zalen der Verenigde Naties. Dat de genade particulier is? Rechten der kerken? O neen, de kerk beziet alles nu veel breder. Mocht de wereld de grondstellingen der franse Revolutie vergeten zijn, dan zal zij deze wel meer inprenten. Droit de l’homme. Recht van den mens. (…) (p. 193-194)

‘Gods Woord zegt, dat we in onszelf geen enkel (zelfbeschikkings-)recht hebben. Slechts in Christus ontvangen we rechten. We mógen Hem volgen, Zijn geboden houden. We mógen ons afscheiden van den duivel en zijn rijk.
Maar de resolutie van Amsterdam doet de kerken tegen de staten zeggen, dat ieder het recht heeft te geloven wat hij wil, te leren wat hij wil, zich te verenigen met wie hij wil. Dit is libertinisme van de zuiverste soort. Hierdoor komen de kerken óók voor heidendom en voor de religieusiteit van den antichrist op. De kerken wetten het zwaard, waarin zij straks zullen vallen. Van de stelling, dat ieder mens het recht heeft op eigen manier zalig te worden, zullen de antichrist en zijn profeet dankbaar gebruik maken. Niets is hun zo lief als kerken, die bij voorbaat haar absolute aanspraken prijsgeven en zich gelijkgeschakeld hebben.’ (p. 194-195)

Dit zijn maar enkele fragmenten uit het gedeelte dat over dit onderwerp handelt. Toch kan hieruit wel duidelijk zijn dat Van der Waal reeds kort na de gebeurtenissen die hij in zijn boek beschrijft, de fundamenten van de houding van de Wereldraad van Kerken ten opzichte van de VN en de ‘mensenrechten’ heeft weten bloot te leggen. We kunnen eenieder nogmaals aanraden het boek ‘Antithese of synthese?’ te lezen, om zodoende de ‘synthese’ waarvoor gewaarschuwd wordt, en die inmiddels een enorme omvang heeft aangenomen, ook in de huidige tijd beter te leren herkennen.[4]

We waren van plan in dit artikel ook nog iets over de ‘Sustainable Development Goals’ (SDG’s) te schrijven. We hebben echter wat uitgebreider uit het boek geciteerd dan we van te voren bedacht hadden. Om een en ander overzichtelijk te houden, stellen we het schrijven over de SDG’s uit tot de volgende keer.

[1] C. van der Waal, Antithese of synthese? De oecumenische beweging beschreven en getoetst. Enschede, J. Boersma, 1951
[2] https://nl.wikipedia.org/wiki/UNESCO
[3] https://en.wikipedia.org/wiki/E._Stanley_Jones
[4] Dit geldt eveneens voor: dr. C. van der Waal, Liquidatie der Reformatie. Over de oecumenische beweging en haar theologie. Enschede, J. Boersma, 1966